Konuşma terapisi olarak da bilinen psikoterapi, kişilerin zihinsel sağlık sorunları ve duygusal zorluklar yaşamalarına neden olan davranışları, düşünceleri ve duyguları değiştirmelerine yardımcı olmak için konuşarak tedavi etmeye yönelik uygulanan psikolojik yöntemlerdir. Uzman psikolog veya psikiyatristle konuşarak sorunlarının çözümü sağlanmaya çalışılır. Kişi bu süreçte yaşadığı travmaları, sorunları ve içinde bulunduğu stresli ruh halini terapiste anlatır ve bu duygular hakkında yeni şeyler öğrenmekle birlikte sorunlarıyla başa çıkma konusunda adım atmış olur.

Ruhsal olarak insanı daha iyi hissetmeye yönelik uygulanan psikoterapi, tek başına uygulanabildiği gibi ilaçlarla da desteklenebilir. Psikoterapi süreci, uzman psikolog veya uzman psikiyatrist eşliğinde gerçekleşir ve kendi içinde ayrıldığı çeşitleri bulunur.

Psikoterapi Türleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ruh sağlığını iyileştirmeye yönelik konuşma terapisi olarak uygulanan psikoterapinin kişinin durumuna bağlı olarak tercih edildiği farklı çeşitleri söz konusudur.

Psikoterapi çeşitleri şöyle özetlenebilir:

Bilişsel Davranışçı Terapi

Hedefe yönelik uygulanan bir psikoterapi çeşidi olan bilişsel davranışçı terapi, ruh sağlığını bozan durumları ve duygusal endişeleri tedavi etmek için uygulanır. Terapist, kişinin duygu ve düşüncelerini yakından inceler ve yönlendirmeler yapar. Bilişsel davranışçı terapi sayesinde daha sağlıklı düşüncelere sahip olup olumsuz düşüncelerden kurtulmanız mümkündür.

Diyalektik Davranış Terapisi

Bilişsel davranışçı terapiye dayanan bir psikoterapi çeşidi olan diyalektik davranış terapisi, farklı olarak duyguları daha yoğun yaşayan insanlara uygulanır. Terapistlerin bu uygulamadaki temel amacı, kişinin kimlik sorunlarına yönelik iyileştirmeler yapmasıdır. Duygu durumlarını düzenlemek için yeni beceriler edinilmesi hedeflenen bu psikoterapi çeşidi hem bireysel hem de grup terapisi olarak yapılabilir.

Kişilerarası Terapi

Kısa süreli bir terapi çeşidi olan kişilerarası terapide kişilerin birbirleri arasında meydana gelen temel sorunlar ele alınır. Bu sorunların çözümüne yönelik yeni iletişim yolları aranır.

Psikodinamik Terapi

Psikodinamik terapi yönteminde kişinin geçmişinde yaşadığı olayların mevcut ruh halini nasıl etkilediği gözlemlenir. Kişinin çoğu zaman bu etkinin varlığından habersiz olduğu durumlarda psikodinamik terapi bu etkileri ortaya çıkarır ve çözümüne yönelik yönlendirmeler yapar.

Aile Terapisi

Bu terapi yöntemi kişinin kendisi ve ailesi özelinde yapılan çalışmalara dayanır. Kişinin aile içinde yaşadığı problemleri ele alır ve aile üyelerinin arasında yaşanan iletişim problemlerinin çözümü konusunda destek olur.

Destekleyici Terapi

Destekleyici terapi yönteminde amaç kişiye rehberlik etmek ve cesaretlendirmek üzerinedir. Kişinin benliğini oluşturmaya, kaygılarını azaltmaya ve sorunlarla başa çıkmasına yardım eder.

Varoluşçu Psikoterapi

Varoluşçu psikoterapinin temel düsturu kişilerin özgür olup kendi hayatlarından kendilerinin sorumlu olduğu gerçeğidir. Bu psikoterapi yönteminde insanın kurtuluşunun sevmek ve sevilmekten geçtiği fikri aşılanır.

Evlilik ve Çift Terapisi

Bu terapi, sizin ve partnerinizin ilişkiye karşı bakış açınızla birlikte ilişkinin gidişiyatıyla ilgili yaşanan sorunları değerlendirir. Maddi sorunlar, ilişki içinde yaşanan anlaşmazlıklar ve varsa çocuk yetiştirmekle alakalı problemlerin çözümü evlilik ve çift terapisinin alanına girer.

Grup Terapisi

İki ve daha fazla kişinin katıldığı terapiler grup terapisi olarak adlandırılır. Hastalar kendi deneyimlerini paylaştığı gibi diğer insanların yaşadıklarını da dinlerler. Bu terapide amaç yaşanan sorunların içinde insanın kendisini yalnız hissetmemesini sağlamaktır.

Bu terapilerin yanı sıra psikoterapi uygulamalarının içinde hayvan destekli terapi, oyun terapisi ve yaratıcı sanat terapisi gibi çeşitler de bulunur. Uzman psikolog veya psikiyatrist kişiye uygun terapi yöntemini belirleyip tedavi sürecini ona göre planlayacaktır.

Psikoterapi Neden ve Hangi Durumlarda Uygulanır?

Psikoterapinin ilgilendiği, çözüm aradığı ve kişiye özel tedavi planladığı bazı hastalıklar ve sorunlar vardır. Bazı akıl sağlığı ve duygusal travmalarda psikoterapi yöntemi içinde bulunulan durumun hafiflemesini, soruna sebep olan etkilerin atlatılabilmesini ve başa çıkabilmeyi sağlar.

Psikoterapinin uygulanabileceği bazı zihinsel ve duygusal sorunlar şunlardır:

• Bipolar bozukluk
• Depresyon
• Anoreksiya ve diğer yeme bozuklukları
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu
• Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
• Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu
• Şizofreni
• Bağımlılıklar
• Kişilik bozuklukları
• Travmalar
• Öfke durumu
• İlişki veya boşanma sorunları
• Yakın birinin vefatı
• MS ve kanser gibi önemli hastalıklarla başa çıkmak

Psikoterapi yöntemi, bu sorunların tedavisinde tek başına yeterli olabildiği gibi yanında ilaç tedavisiyle de desteklenebilir.

Psikoterapi Ne İşe Yarar?

Kişinin ruh halini ve duygu durumunu konuşarak iyileştirmeyi amaçlaran psikoterapi yönteminin sonuçlarına bakıldığında, terapi alan kişilerin büyük çoğunluğunda yaşadığı huzursuzluk ve ruhsal sorunların azaldığı görülmüştür.

• Duygu, düşünce ve davranışları iyileştirir.
• Hastalık, ölüm, iş kaybı veya boşanma gibi travmaların yarattığı olumsuz etkileri azaltır.
• Kişinin kendi hayatının kontrolünü yeniden ele almasını ve yaşamdan duyduğu zevk duygusunu artırmaya yardımcı olur.
• İlişkilerde yaşanan çatışmaları giderir.
• Kaygı ve stresi yönetir, anksiyetenin önüne geçer.
• Agresif davranışlar ve sağlıksız tepkileri yönetmeyi öğretir.
• Psikolojik sorunlarla birlikte ortaya çıkan uykusuzluğa iyi gelir.